Hiện nay vấn đề liên thông, công nhận kết quả xét nghiệm đang được các bệnh viện và người dân rất quan tâm. Nó sẽ làm giảm được thời gian, công sức, tiền bạc khi không phải làm xét nghiệm đi rồi lại làm lại khi chuyển viện.
Tuy nhiên hiện nay có một thực tế là một số kết quả xét nghiệm giữa các bệnh viện đang có sự lệch nhau dù trên cùng một bệnh nhân vào cùng một thời điểm? Vậy vấn đề ở đây như thế nào?
Để trả lời vấn đề này tôi xem xét lại chi tiết kết quả của 2 bệnh viện thì thấy mỗi bệnh viện đang sử dụng một hệ thống máy khác nhau. Tiếp tục xem xét các báo cáo kết quả Ngoại kiểm của trung tâm ngoại kiểm nơi 2 PXN tham gia thì thấy kết quả của 2 PXN đề rất tốt, tuy nhiên vì mỗi PXN sử dụng một thiết bị khác nhau với phương pháp khác nhau nên kết quả ngoại kiểm cũng rất khác nhau.
(Xin nói thêm một chút về Ngoại kiểm đó là một mẫu giống nhau được Trung tâm ngoại kiểm phân phối cho các PXN khác nhau, các PXN sẽ phân tích và gửi kết quả lại trung tâm. Trung tâm sẽ tập hợp kết quả của các phòng lại, tính giá trị trung bình và thực hiện so sánh giữa các phòng có cùng phương pháp (hoặc cùng thiết bị) để đánh giá cho từng phòng).
Dưới đây là một bảng phân tích kết quả ngoại kiểm cho xét nghiệm bhCG:
Ở đây, tôi không đánh giá thiết bị hay phương pháp của nhà sản xuất nào tốt hơn. Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy, rõ ràng từ một mẫu giống nhau nhưng khi phân tích trên các thiết bị khác nhau lại cho ra các kết quả rất khác nhau. Ở đây cùng một mẫu bhCG chung bình chung là 182,523 nhưng có những nhóm thiết bị cho ra kết quả trung bình là 143,138, có những nhóm thiết bị lại là 323,846, gấp hơn 2 lần. Một ví dụ khác ở dưới về xét nghiệm Oestradiol cũng cho thấy giữa các nhóm thiết bị cho ra các kết quả rất khác nhau.
Trên đây chỉ là 2 ví dụ về sự lệch nhau của kết quả Ngoại kiểm. Thực tế khi xem xét dựa trên kết quả ngoại kiểm thì gần như tất cả các XN đều có sự lệch nhau khi mà so sánh giữa các nhóm thiết bị.
Vậy vấn đề đã được lý giải là tại sao lại có sự khác nhau về kết quả XN như vậy giữa các bệnh viện (các PXN). Chúng ta rút được gì qua vấn đề này:
1. Các bệnh nhân và bác sĩ lâm sàng hãy hiểu vấn đề này, không thể đòi hỏi kết quả giống nhau giữa các PXN khác nhau khi mà họ sử dụng các thiết bị khác nhau. Mặc dù có thể họ đã làm rất tốt vấn đề kiểm soát chất lượng kết quả xét nghiệm nhưng vì thiết bị của họ khác nhau nên mặc nhiên kết quả sẽ là khác nhau.
2. Chỉ so sánh kết quả xét nghiệm khi sử dụng chung một hệ thống máy (một phương pháp xét nghiệm, một loại hóa chất).
3. Các PXN khi công bố kết quả thì trên phiếu kết quả XN cần nêu rõ tên thiết bị và phương pháp đã làm để làm căn cứ khi các Bác sĩ lâm sàng hay BN muốn đối chiếu kết quả giữa các lần XN hay giữa các PXN khác nhau.
4. Các PXN nên tự xây dựng khoảng giá trị tham chiếu (giá trị bình thường) cho từng loại thiết bị để phù hợp nhất với điều kiện PXN của mình.
5. Với các nghiên cứu khoa học khi thực hiện trên các hệ thống máy khác nhau thì cũng cần lưu ý vấn đề này. Hoặc khi chỉ phân tích trên một loại thiết bị thì kết quả đưa ra cũng phải xem xét nó còn phù hợp khi phân tích trên các hệ thống máy khác nhau không???
6. Các đơn vị Ngoại kiểm sau khi phân tích kết quả nên có các khuyến cáo về các nhóm thiết bị nên hoặc không nên sử dụng để tránh việc sai lạc kết quả giữa các PXN.
Trên đây là lý giải của tôi về vấn đề kết quả xét nghiệm khác nhau giữa các Bệnh viện (các phòng xét nghiệm). Bản thân là một người làm trong PXN, tôi chỉ muốn các Bác sĩ lâm sàng hay các bệnh nhân hiểu và chia sẻ vấn đề này, đừng lấy kết quả của bệnh viện lớn so sánh với bệnh viện nhỏ rồi coi bệnh viện nhỏ là sai. Và tôi cũng mong các PXN hãy tiếp tục thực hiện các vấn đề để đảm bảo và nâng cao chất lượng kết quả xét nghiệm hơn. Nếu các bạn có ý kiến gì góp ý cho vấn đề này xin thảo luận bên dưới. Mọi thắc mắc xin gửi mail về: chatluongxetnghiem@gmail.com hoặc liên lạc theo số điện thoại dưới đây.
